Windows XP, çoğu kullanıcının bildiğinden daha fazla fonksiyona sahip. Bunlar, çoğu zaman "Başlat" menüsü veya Denetim Masası'nda gizlenmiş durumdadır, çoğu kullanıcının dikkatini çekmezler. CHIP Online, sizler için bu araçları araştırdı ve her kullanıcının ihtiyacı olabilecek araçları bir araya getirdi.Windows XP'nin dahili bir yedekleme aracı olduğunu biliyor muydunuz? EFS veya NTFS Hakları hakkında ne biliyorsunuz? Standart aramadan çok daha yetenekli olan dosya indeksleme özellikli arama fonksiyonundan haberiniz var mı? Hayır mı? O halde doğru yerdesiniz.
Microsoft, Windows XP'ye bolca işe yarar program ve fonksiyon ekledi. Ancak çoğu yararlı araç, yazılım devi tarafından Windows'un içine gizlenmiş. CHIP Online sizlere, bu araçları nerede bulabileceğinizi ve nasıl kullanabileceğinizi anlatıyor.
Microsoft, Windows XP'ye bolca işe yarar program ve fonksiyon ekledi. Ancak çoğu yararlı araç, yazılım devi tarafından Windows'un içine gizlenmiş. CHIP Online sizlere, bu araçları nerede bulabileceğinizi ve nasıl kullanabileceğinizi anlatıyor.
PERFORMANS İÇİN msconfig:
Piyasada kendini 'PC Hızlandırıcı' veya 'RAM Optimizer' olarak adlandıran, bilgisayar performansını artırmayı vaat eden birçok yazılım mevcut. Ancak Windows'ta ince ayarlarla hız kazanmak için ihtiyacınız olanlar, zaten XP'nin içinde mevcut. Birkaç tıklama ile bilgisayarınızın açılışını hızlandırabilir ve sistem belleğini (sanal da olsa) artırabilirsiniz.
Başlangıçta Çalışan Gereksiz Programlardan Kurtulun
Çoğu üretici, yazılımlarına o kadar değer verir ki, yazılımlarının yüklendikten sonra her sistem başlangıcında çalışmasını isterler. Zamanla bu programların sayısı, kullanıcı onları artık kullanmıyor olsa dahi, sistem açılışını ciddi anlamda etkileyecek kadar artar. Windows'un "Sistem Yapılandırma Yardımcı Programı" ile başlangıçta çalışan gereksiz programlardan kurtulabilir ve sistem açılışını hızlandırabilirsiniz.
"Başlat" menüsünde, "Çalıştır"a tıklayın ve "msconfig" komutunu girin. Açılan pencerede "Başlangıç" sekmesine geçin. Burada, Windows başlangıcında açılan programların bir listesini görebilirsiniz. İhtiyacınız olmayan programların yanındaki kutucuğu boşaltarak, sistem başlangıcında bunların çalışmasını engelleyebilirsiniz. Çoğu öğenin ismi ilk bakışta fazla anlam ifade etmeyecek kadar karmaşıktır. Bunların detaylarını dosyanın konumu veya ufak bir Google araştırması ile bulmanız mümkündür. Kutucukları kaldırdığınızda, bu dosyalar silinmeyecek, yalnızca devredışı kalacaklardır. Yanlışlıkla devredışı bıraktığınız programları yine bu yol üzerinden kolayca eski haline getirebilirsiniz.
Başlangıçta Çalışan Gereksiz Programlardan Kurtulun
Çoğu üretici, yazılımlarına o kadar değer verir ki, yazılımlarının yüklendikten sonra her sistem başlangıcında çalışmasını isterler. Zamanla bu programların sayısı, kullanıcı onları artık kullanmıyor olsa dahi, sistem açılışını ciddi anlamda etkileyecek kadar artar. Windows'un "Sistem Yapılandırma Yardımcı Programı" ile başlangıçta çalışan gereksiz programlardan kurtulabilir ve sistem açılışını hızlandırabilirsiniz.
"Başlat" menüsünde, "Çalıştır"a tıklayın ve "msconfig" komutunu girin. Açılan pencerede "Başlangıç" sekmesine geçin. Burada, Windows başlangıcında açılan programların bir listesini görebilirsiniz. İhtiyacınız olmayan programların yanındaki kutucuğu boşaltarak, sistem başlangıcında bunların çalışmasını engelleyebilirsiniz. Çoğu öğenin ismi ilk bakışta fazla anlam ifade etmeyecek kadar karmaşıktır. Bunların detaylarını dosyanın konumu veya ufak bir Google araştırması ile bulmanız mümkündür. Kutucukları kaldırdığınızda, bu dosyalar silinmeyecek, yalnızca devredışı kalacaklardır. Yanlışlıkla devredışı bıraktığınız programları yine bu yol üzerinden kolayca eski haline getirebilirsiniz.
Daha Az Görsel Efekt, Daha Yüksek Performans
Performans seçenekleri menüsü ile Windows'unuzu donanımlarınıza uygun biçimde ayarlamanız mümkün. Özellikle eski bilgisayar sahipleri, "Performans Seçenekleri" menüsünü dikkatle incelemeliler. Bu menüye, masaüstünde "Bilgisayarım" simgesine sağ tıkladıktan sonra "Özellikler - Gelişmiş" yolu ile ulaşabilirsiniz. "Performans" bölümündeki "Ayarlar" butonuna tıkladığınızda, karşınıza "Performans Seçenekleri" menüsü gelecektir. Bu menüden, pencerelerin animasyonla küçülüp büyümesini, fare işaretçisinin gölgesini, veya sürükleme esnasında pencere içeriğinin görüntülenmesi gibi birçok efekti açıp kapatabilirsiniz. Esasında üstteki butonlardan "En iyi performans için ayarla" tuşu yeterli olacaktır, ancak dileyenler alttaki kutucukları kullanarak efektleri tek tek açıp kapatabilir.
Sanal Hız: Daha Fazla Sanal Bellek
"Performans Seçenekleri" bölümünde "Gelişmiş" sekmesinde yer alan "Sanal Bellek" değeri dikkate değer. Burada Windows'un, sabit diskinizden RAM olarak kullandığı alanın büyüklüğünü ayarlayabilirsiniz. Windows tarafından kullanılmayan program ve sistem dosyaları, sabit diskte depolanarak sistem belleği boşaltılır. Sanal bellek değeri, bilgisayarınızda yer alan bellek (RAM) miktarının en az 1.5 katı büyüklüğünde olmalıdır. Listeden sanal belleğin kurulacağı diski (tercihen ikincil, daha hızlı bir sabit disk) seçin. "Özel Boyut" seçeneğine tıklayın ve buraya "Önerilen" bölümünde yazılı değeri girin. "Tamam" tuşuna tıklamanızla sanal bellek değeriniz belirlenmiş olacaktır. Son olarak, listede C: sürücüsünü işaretleyin, alt bölümde "Disk belleği dosyası yok" seçeneğini işaretleyin ve "Tamam"a tıklayın. Bilgisayarınızı yeniden başlattığınızda yapılan değişiklikler geçerlilik kazanacaktır.
DOSYA ŞİFRELEME VE ERİŞİM HAKLARI:
Vergi iadeleri, fotoğraflar, kişisel dökümanlar... Bilgisayarınızdaki her dosyanın, her kullanıcı tarafından görülmemesini isteyebilirsiniz. Veri şifreleme sistemi EFS ve NTFS hakları ile, bilgisayardaki hangi dosyalara hangi kullanıcıların erişebileceğini belirleyebilirsiniz.
Encrypted File System (EFS)
Windows XP kullanıcıları, EFS ile, klasör ve dosyalarını başka kullanıcıların erişemeyeceği şekilde şifreleyebiliyorlar. Windows, ancak doğru kullanıcı ve şifre ile giriş yapıldığında dosyalara erişim sağlıyor. EFS'yi kullanabilmek için, sabit diskin dosya sisteminin NTFS olması gerekiyor. FAT dosya sistemli bir diskte EFS kullanılamıyor. Özel dosyalarınızı ve önemli dökümanlarınızı meraklı gözlerden korumak istediğinizde, dosya veya klasöre sağ tıklayıp, "Özellikler - Gelişmiş" yolunu takip edin ve "Veriyi korumak için içeriği şifrele" seçeneğini işaretleyin. "Tamam" tuşuna bastıktan sonra, şifrelenmiş dosyalarınızın isimleri yeşil renkte olacaktır. Bu dosyalara erişim hakkı yalnızca sizin kullanımınızda verilecektir. Diğer kullanıcılar dosyaları görebilecek, ancak açmak istediklerinde bir hata mesajı ile karşılaşacaklardır.
Dikkat: Dosyalarınız, EFS'yi etkinleştirdikten sonra mutlaka kaydetmeniz gereken bir şifre ile kilitlenirler. Zaman içerisinde Windows'u baştan yüklediğinizde, bu şifre olmadan - aynı kullanıcı adı ve şifre ile bir hesap da yaratsanız - dosyalarınıza erişemezsiniz. Şifreyi kaydetmek için Internet Explorer'ı açın ve "Araçlar - İnternet Seçenekleri - İçerik - Sertifikalar" yolunu izleyin. Burada "Sertifika tarafından hedeflenen amaçlar" bölümünde "Şifreleme Dosya Sistemi"nin göründüğü kullanıcı adını seçin ve "Ver" tuşuna basarak, "Sertifika Verme Sihirbazı"nı başlatın. "Evet, özel anahtarı ver" seçeneğini işaretleyip, parolanızı belirleyin. Şifreyi yedekleyeceğiniz dosya adını belirleyin ve oluşturduğunuz PFX uzantılı dosyayı, taşınabilir bir depolama aygıtına yükleyin. Windows XP'yi yeniden kurduğunuzda bu dosyayı açıp, parolayı girmeniz, EFS ile korunmuş dosyalara erişmenizi sağlayacaktır.
NTFS Hakları
NTFS formatlı disklerde erişim hakları ile, hangi kullanıcıların hangi klasörlere, hangi dosyalara erişebileceği, veya bunları değiştirme, silme, açma hakkına sahip olabileceğini belirlemeniz mümkün oluyor. NTFS haklarını tam olarak belirlemeniz için sizlere bir düzineden fazla seçenek sunuluyor. Bir Explorer penceresinde "Araçlar - Klasör Seçenekleri - Görünüm" yolunu izleyin ve "Basit dosya paylaşımını kullan" kutucuğunu boşaltın. Bu adımdan sonra, korumak istediğiniz klasör veya dosyaya sağ tıklayıp "Özellikler - Güvenlik" yolundan grup veya kullanıcı adlarını işaretleyerek, alt bölümden bunların sahip olacağı hakları kolayca belirleyebilirsiniz. Buradaki kullanıcılarla ilgili değişiklik yapmak istediğinizde, "Ekle" ve "Kaldır" butonlarını kullanmanız yeterlidir. "Ekle" butonuna tıkladığınızda "Gelişmiş - Şimdi Bul" yolu ile kullanıcı adlarını listeleyebilirsiniz. "Güvenlik" sekmesine geri döndüğünüzde alttaki "Gelişmiş" butonuna tıklayın ve listedeki kullanıcılardan birine çift tıklayın. Burada karşınıza gelecek ekranda çok detaylı bir izin listesi olacaktır. Kullanıcının elinden bir hakkı almak için "İzin Ver" kutucuğunu boşaltmanız yeterli olmayacaktır. "İzin Verme" kutucuğunu da ayrıca işaretlediğinizde, kullanıcının o işlem için artık izni olmayacaktır.
NTFS hakları, bir dosya veya klasörün sahibini belirleme imkanını da sunar. Dosyanın sahibi, ya dosyayı oluşturan kullanıcı ya da bilgisayar yöneticisidir. Dikkat: İşletim sistemi, bir kullanıcı tarafından CD'den çalıştırıldığında (boot), NTFS hakları işlevini yitirecektir. Bunu engellemek için EFS şifreleme sistemini kullanmanız gerekir. Windows XP Home sürümünde dosya özellikleri menüsünde "Güvenlik" bölümüne, yalnızca güvenli modda erişilebiliyor.
Encrypted File System (EFS)
Windows XP kullanıcıları, EFS ile, klasör ve dosyalarını başka kullanıcıların erişemeyeceği şekilde şifreleyebiliyorlar. Windows, ancak doğru kullanıcı ve şifre ile giriş yapıldığında dosyalara erişim sağlıyor. EFS'yi kullanabilmek için, sabit diskin dosya sisteminin NTFS olması gerekiyor. FAT dosya sistemli bir diskte EFS kullanılamıyor. Özel dosyalarınızı ve önemli dökümanlarınızı meraklı gözlerden korumak istediğinizde, dosya veya klasöre sağ tıklayıp, "Özellikler - Gelişmiş" yolunu takip edin ve "Veriyi korumak için içeriği şifrele" seçeneğini işaretleyin. "Tamam" tuşuna bastıktan sonra, şifrelenmiş dosyalarınızın isimleri yeşil renkte olacaktır. Bu dosyalara erişim hakkı yalnızca sizin kullanımınızda verilecektir. Diğer kullanıcılar dosyaları görebilecek, ancak açmak istediklerinde bir hata mesajı ile karşılaşacaklardır.
Dikkat: Dosyalarınız, EFS'yi etkinleştirdikten sonra mutlaka kaydetmeniz gereken bir şifre ile kilitlenirler. Zaman içerisinde Windows'u baştan yüklediğinizde, bu şifre olmadan - aynı kullanıcı adı ve şifre ile bir hesap da yaratsanız - dosyalarınıza erişemezsiniz. Şifreyi kaydetmek için Internet Explorer'ı açın ve "Araçlar - İnternet Seçenekleri - İçerik - Sertifikalar" yolunu izleyin. Burada "Sertifika tarafından hedeflenen amaçlar" bölümünde "Şifreleme Dosya Sistemi"nin göründüğü kullanıcı adını seçin ve "Ver" tuşuna basarak, "Sertifika Verme Sihirbazı"nı başlatın. "Evet, özel anahtarı ver" seçeneğini işaretleyip, parolanızı belirleyin. Şifreyi yedekleyeceğiniz dosya adını belirleyin ve oluşturduğunuz PFX uzantılı dosyayı, taşınabilir bir depolama aygıtına yükleyin. Windows XP'yi yeniden kurduğunuzda bu dosyayı açıp, parolayı girmeniz, EFS ile korunmuş dosyalara erişmenizi sağlayacaktır.
NTFS Hakları
NTFS formatlı disklerde erişim hakları ile, hangi kullanıcıların hangi klasörlere, hangi dosyalara erişebileceği, veya bunları değiştirme, silme, açma hakkına sahip olabileceğini belirlemeniz mümkün oluyor. NTFS haklarını tam olarak belirlemeniz için sizlere bir düzineden fazla seçenek sunuluyor. Bir Explorer penceresinde "Araçlar - Klasör Seçenekleri - Görünüm" yolunu izleyin ve "Basit dosya paylaşımını kullan" kutucuğunu boşaltın. Bu adımdan sonra, korumak istediğiniz klasör veya dosyaya sağ tıklayıp "Özellikler - Güvenlik" yolundan grup veya kullanıcı adlarını işaretleyerek, alt bölümden bunların sahip olacağı hakları kolayca belirleyebilirsiniz. Buradaki kullanıcılarla ilgili değişiklik yapmak istediğinizde, "Ekle" ve "Kaldır" butonlarını kullanmanız yeterlidir. "Ekle" butonuna tıkladığınızda "Gelişmiş - Şimdi Bul" yolu ile kullanıcı adlarını listeleyebilirsiniz. "Güvenlik" sekmesine geri döndüğünüzde alttaki "Gelişmiş" butonuna tıklayın ve listedeki kullanıcılardan birine çift tıklayın. Burada karşınıza gelecek ekranda çok detaylı bir izin listesi olacaktır. Kullanıcının elinden bir hakkı almak için "İzin Ver" kutucuğunu boşaltmanız yeterli olmayacaktır. "İzin Verme" kutucuğunu da ayrıca işaretlediğinizde, kullanıcının o işlem için artık izni olmayacaktır.
NTFS hakları, bir dosya veya klasörün sahibini belirleme imkanını da sunar. Dosyanın sahibi, ya dosyayı oluşturan kullanıcı ya da bilgisayar yöneticisidir. Dikkat: İşletim sistemi, bir kullanıcı tarafından CD'den çalıştırıldığında (boot), NTFS hakları işlevini yitirecektir. Bunu engellemek için EFS şifreleme sistemini kullanmanız gerekir. Windows XP Home sürümünde dosya özellikleri menüsünde "Güvenlik" bölümüne, yalnızca güvenli modda erişilebiliyor.
Yorumlar
Yorum Gönder